Twee klankwerelden ineen
Het orgel in de Lutherse kerk
Op een van de mooiste plekjes in het oude Alkmaar, daar waar de Oude Gracht en de Baangracht samenkomen, staat de Lutherse Kerk. Het heeft even geduurd voordat de Lutheranen hier hun vaste plek verwierven. Met vallen en opstaan, werden hun geloofsopvattingen gaandeweg de zeventiende eeuw eerst getolereerd en later geaccepteerd. Tot op de dag van vandaag houden de Lutheranen hier hun vieringen. De kerk heeft een mooie akoestiek en wordt daarom ook veelvuldig gebruikt voor kleinschalige concerten.
Op het balkon boven de ingang staat in de balustrade een elegante orgelkas, met daar bovenop een fiere zwaan, het symbool van de Lutheranen. In de kas staat een instrument dat twee klankwerelden bijeenbrengt. Het oudste, uit 1755, is gemaakt door Pieter Müller, orgelmaker uit Amsterdam. Het andere is later, in 1875, door de Alkmaarse orgelmaker Lodewijk Ypma toegevoegd. Het resultaat is een kleurrijk muziekinstrument waar de musicus veel kanten mee op kan.
Stadsorganist Pieter van Dijk kiest in dit portret voor de oudste klank, maar laat de jongere ruimhartig meedoen.
Duitse elegantie in Luthers AlkmaarEr is nagenoeg niets bekend over wat voor muziek in de achttiende en vroege negentiende eeuw is gespeeld op dit orgel in deze Lutherse kerk. Vrijwel zeker niet die van Bach of Krebs, de promotieactiviteiten van Johannes Gijsbertus Bastiaans moest nog beginnen. Toen dit orgel gebouwd werd, waren Johann Ludwig Krebs (1713-1780) en Carl Philip Emanuel Bach (1714-1788) in de kracht van hun leven. Leeftijdgenoten en zeer nauw verwant, vriend en zoon, met Johann Sebastian Bach, maakten beide toonkunstenaars zich los van hun grote voorbeeld en leermeester: elegantie en speelsheid kregen de overhand. Pieter van Dijk is stadsorganist van Alkmaar. |
